Кансультацыя для бацькоў
“ З пальчыкамі гуляем- мову развіваем”
Мэта: пазнаёміць бацькоў з пальчыкавымі гульнямі на беларускай мове; развіваць мову дзяцей з дапамогай пальчыкавых гульняў
Пальчыкавыя гульні здаўна выкарыстоўваліся ў народнай педагогіцы. Нашы продкі разумелі, што рука дзіцяці з першых гадоў павінна прывучацца да працоўнай дзейнасці. У той самы час традыцыйныя забаўлянкі, такія, як «Лады-лады-ладкі», «Сарока-варона» і іншыя, спрыялі развіццю сэнсарнага ўспрымання дзяцей, вучылі выконваць разнастайныя дробныя рухі, развівалі мозг.
Паважаныя бацькі! Прапаную вам пальчыкавыя гульні на беларускай мове:
Лады, лады, ладкі,
Мы палолі градкі. (робіце рухі, нібыта вы дзераце зелле)
Мы палолі самі
Вось гэтымі рукамі. (круціце рукамі)
На дзвярах вісіць замок (складаеце дзве далоні ў замок),
Хто яго адкрыць бы змог?
Мы замочак пакруцілі (круціце складзенымі рукамі),
Мы замочкам пастукалі (сасчэпленыя рукі стукаюцца адна аб адну)
Мы замочак пацягнулі (сасчэпленыя рукі цягнуцца ўбакі)
І замочак адамкнулі (рукі расчапіць).
У кране чыстая вадзіца,
Мы пад кранам любім мыцца.
Мыем вушы, мыем ручкі,
Мыем носік, вочкі-сплюшкі,
Шчочкі мыем, шыю мыем (тут дадаем самі ўсё, што трэба)
Пахкім мылам, пахкім мылам.
Займальная гімнастыка
Раз, два, тры, чатыры, пяць!
Палічыце па парадку.
Раз, два, тры, чатыры, пяць!
Дружна зробім мы зарадку!
Пеўнік
Пеўнік раніцай прачнуўся,
(Далонь угару, указальны палец абапіраецца на вялікі, астатнія расстаўлены ўгару).
І да сонца павярнуўся.
(Пакруціць кісцю рукі ў розныя бакі).
Кукарэкнуў раз, два, тры!
( Разводзіць і зводзіць указальны і вялікі палец).
Ты сягоння не праспі.
Гульня “Замок”
На дзвярах вісіць замок.
(Дзеці складаюць свае ручкі ў замок).
Хто яго адкрыць бы змог?
(Паднімаюць “замок” угару, паказваюць).
Пакруцілі, пакруцілі
(Не расчапляючы рукі, дзеці круцяць іх спачатку ў адзін бок).
Пакруцілі, пакруцілі
(Круцяць іх у іншы бок).
Пацягнулі
(Дзеці спрабуюць яго “адамкнуць” і цягнуць ручкі ў розныя бакі).
І адамкнулі
(Паднімаюць угару і паказваюць свае вольныя ручкі).
Ягадкі
З ранку ягадкі здымаю
(Прыпадыміце перад сабой руку так, каб паслабленая кісць апынулася на ўзроўні твару, а пальчыкі звісалі ўніз. Пальцамі другой рукі пагладжваеце кожны пальчык ад пачатку да самага кончыка, як быццам здымаючы з яго ўяўную ягадку).
І у кошык іх збіраю
На прыгорку, ля дарожкі, –
(Адну далоньку, складзеную лодачкай, накрыйце другой, таксама складзенай далонькай).
Не баяцца стомы ножкі.
(Тупаць ножкамі).
Гэты пальчык
(Сагніце пальцы левай рукі ў кулачок, затым, слухаючы пацешку, па чарзе разгінайце іх, пачынаючы з вялікага пальца).
Гэты пальчык – дзядуля,
Гэты пальчык – бабуля,
Гэты пальчык – матуля,
Гэты пальчык – татачка,
Ну а гэты пальчык – я.
Вось і ўся мая сям’я!
Васьміног
(Усімі пальчыкамі, апрача двух вялікіх, дзіця імітуе шчупальцы васьмінога).
Восем пальчыкаў для ног –
Атрымаўся васьміног.
Колькі ног у васьмінога?
Многа! Многа!
Адпачнём
Нашы пальчыкі прачнуліся,
Пацягнуліся, пацягнуліся…
Страпянуліся…
(Выконвайце ўсе гэтыя рухі).
Па далоньцы пабеглі,
(Па далоні адной рукі бегаюць пальцы іншай, потым наадварот).
Пабеглі, пабеглі,
Пакланіліся
(Паўтарайце гэтыя рухі).
І стаміліся –
Селі адпачываць.
(Патрасіце пальцамі і апусціце рукі).
Размалёўка
А гусак усё гагоча,
Ускубнуць цябе ён хоча.
Сядзь за партаю ямчэй,
Размалюй яго хутчэй.
Пальчыкавыя гульні ўяўляюць сабой каштоўны матэрыял для развіцця маўленчых здольнасцей дзіцяці. Яны ўдасканальваюць вуснае маўленне; праз выкарыстанне народных забаўлянак у якасці тэкстаў для пальчыкавых гульняў адбываецца далучэнне дзяцей да скарбаў народнай культуры, абуджаецца іх цікавасць да народнай творчасці.
Выкарыстаныя крыніцы:
Советы учителя дефектолога родителям
Речью ребенок овладевает постепенно, путем подражания взрослым, сразу правильно произносить большинство звуков он не умеет.
Это так называемый физиологический период возрастного косноязычия. Чем раньше родители обращают внимание на звукопроизношение у ребенка, тем быстрее оно формируется и нормализуется.Ошибочно надеяться на самопроизвольное исчезновение недостатков произношения, они могут прочно закрепиться и превратиться в стойкое нарушение.Любые недостатки речи ограничивают общение ребенка со сверстниками и взрослыми и отрицательно влияют на формирование его эмоциональной сферы.
Предлагаем ряд упражнений на развитие фонематического слуха
и речевой моторики.
1. Развитие фонематического слуха.Повторяйте слова парами:
жар — шар
Саша — сажа
накал — шакал
бык — шик
дар — шар
мыло — шило
сутки — шутки
миска — мишка
крыса — крышка
топот — шепот
стык – штык
споры — шпоры
2. Развитие речевой моторики:
а) высовывайте язык наружу «лопатой» (бя-бя, мя-мя);
б) высовывайте язык «жалом»;
в) присасывайте спинку языка к нёбу сначала при закрытых челюстях,
а затем при раскрытых («лошадка»);
г) присасывайте язык без отрыва от нёба с раскрыванием и закрыванием
рта (кончик языка касается верхней десны —«гармошка»);
д) кончик языка подводите под верхнюю губу и со щелканьем отрывайте,
втягивайте вниз – назад.
Звуки [ш] и [ж] — упражнения:
а) для губ: округлить губы и вытянуть вперед, как при звуке [о].
Углы губ при этом не должны соприкасаться. Губы не закрывают зубов.
Расслабить губы и повторить 5—6 раз;
б) для развития выдоха: округлить губы, с силой вытолкнуть воздух.
Контролировать выполнение ладонью (теплая струя воздуха);
в) для языка: поднять язык к передней части нёба с помощью
плоской палочки, подложенной под язык. Кончик языка поднять к нёбу.
Зубы разомкнуть, губы округлить. Удерживать язык в верхнем положении
некоторое время, повторить 8—10 раз.
Требования к развитию речи ребенка
1. Правильно произносить все звуки речи и различать их на слух.
2. Использовать различные части речи точно по смыслу.
3. Использовать в речи точно синонимы, антонимы, существительные
с обобщающим значением.
4. Отвечать на вопросы и задавать их.
5. Самостоятельно передавать содержание литературных текстов.
6. Составлять рассказы о предметах (по плану, предложенному взрослым,
по картинке, по серии сюжетных картинок).
7. Расширять кругозор, развернутые представления ребенка о мире.
Материал подготовила учитель-дефектолог Бурдукевич Татьяна Викторовна